Hoe werkt het?

Aardlekschakelaar

ook Een aardlekschakelaar (afgekort ALS), ook wel verliesstroomschakelaar, differentieelschakelaar of aardwachter genoemd, is een automatisch werkende schakelaar die een elektrische installatie spanningsloos maakt zodra een lekstroom vanaf een bepaalde grootte optreedt. In veel huis- en kantoorinstallaties bevinden zich in de groepenkast een of meer aardlekschakelaars.

Doel

Aardlekschakelaars komen met name in huisinstallaties voor. Het doel is bescherming te bieden tegen elektrocutie en het voorkomen van brand bij optredende lekstromen naar aarde. Een aardlekschakelaar meet de stroom die een installatie via de fase opneemt, en de hoeveelheid stroom die via de  terugkomt. Een eventuele verschilstroom zou theoretisch door de veiligheidsaarde terug moeten lopen, maar bij niet-geaarde toestellen, of aan een niet-geaarde wandcontactdoos aangesloten geaarde toestellen, zou een isolatiedefect een levensgevaarlijke stroomdoorgang door het lichaam van een mens of dier ten gevolge kunnen hebben. De aardlekbeveiliging reageert hierop door de stroomtoevoer bij een dergelijk “lek” af te sluiten.

De aardlekschakelaar biedt geen enkele bescherming voor situaties waarin een ‘niet geaard’ persoon contact maakt met zowel de nul- als de fasedraad; alleen wanneer de stroom naar aarde weglekt, zal de schakelaar de stroom onderbreken.

Als de hoeveelheid stroom die de elektrische installatie in gaat, groter is dan de stroom die er weer uitgaat, is er sprake van een lekstroom. Deze foutstroom kan ontstaan als de behuizing van een toestel, door een defect, onverhoopt onder elektrische spanning komt te staan. Bij geaarde toestellen vloeit de lekstroom via de aarding weg. Hierdoor zal de aardlekschakelaar bij overschrijding van de aanspreekstroom in werking treden, waardoor de betreffende groepen spanningsloos worden. Het moment van aanspreken ligt tussen de 50 en 100% van de aanspreekstroom. In andere woorden; Een aardlekschakelaar van 30mA schakelt af tussen de 15 en 30 mA. Dit dient tevens binnen een bepaalde tijd te gebeuren. Installateurs hebben hiervoor speciale installatietesters. Bij een ongeaard, onder spanning staand toestel, zal bij aanraking de elektrische stroom door het lichaam wegvloeien naar aarde. Ook hier zal de aardlekschakelaar afschakelen voordat de situatie levensbedreigend wordt.

Reglementering

De toepassing van aardlekschakelaars in nieuwe en gewijzigde huisinstallaties is sinds 1975 in Nederland volgens NEN 1010 verplicht. Ze worden veelal in de groepenkast opgenomen.Sinds 1 september 2005 is het verplicht, om in woningen waarvan de bouwvergunning is afgegeven na deze datum, uitsluitend aardlekschakelaars toe te passen met een aanspreekstroom van maximaal 30 mA. Ook dienen minimaal twee aardlekschakelaars te worden geïnstalleerd (bij meer dan één eindgroep), zodat ook bij kleinere huisinstallaties, een ongestoorde lichtvoorziening wordt gewaarborgd en niet de gehele lichtinstallatie wordt uitgeschakeld, indien een aardlekschakelaar in werking treedt.

Er mogen maximaal vier eindgroepen worden beveiligd door één (tweepolige) aardlekschakelaar. Het aansluiten van 1-fase eindgroepen op een 3-fase (vierpolige) aardlekschakelaar van 30 mA wordt afgeraden. De reden is dat lekstromen van de verschillende eindgroepen elkaar kunnen beïvloeden waardoor een goede werking van de aardlekbeveiliging niet kan worden gegarandeerd.

Aardlekschakelaars met 500 mA mogen in huisinstallaties niet meer worden toegepast. Ook aardlekschakelaars van het type AC zijn niet meer toegestaan. De reden is dat dit type alleen goed werkt bij zuiver sinusvormige stromen. Hedendaags apparatuur zorgt vaak voor netvervuiling in de vorm van vervormde sinusvormige stromen. In installaties mag alleen nog Type A en Type B aardlekschakelaars worden gebruikt.

Eindgroepen die uitsluitend toestellen voeden die vast zijn aangesloten, dat wil zeggen niet door middel van een wandcontactdoos, behoeven niet te zijn beveiligd door 30 mA aardlekschakelaars.

Sinds 1 september 2005 is in Nederland toepassing van een hoofdschakelaar verplicht. Dit geldt voor woningen waarvan de bouwvergunning na deze datum is afgegeven of ingrijpende aanpassingen worden gedaan aan de elektrische installatie of groepenkast.

Wat klanten zeggen